De roep om Rueda

In Rueda, de steeds populairder wordende witte wijnstreek onder Valladolid, speelt de verdejodruif al meer dan duizend jaar een thuiswedstrijd. Alleen deed deze dat heel lang puur op routine. Wat de druif daar presteerde was niet erg spectaculair. Maar de lokale bevolking toonde zich tevreden met de simpele, vrij neutraal smakende witte wijn die vaak wat ‘muffig’ van stijl was.

Niet dat dat laatste de bedoeling was van de wijnmaker, maar een van de minder plezierige eigenschappen van de verdejo is dat deze erg gevoelig is voor zuurstof. En dat was in ruime mate aanwezig was ten tijde van het ouderwetse wijn maken. Er werd midden op de snikhete dag geplukt in plaats van in de koelte van de vroege morgen. Bovendien werd er geen haast gemaakt om de net geplukte druiven in de wijnmakerij te krijgen waar ook nog eens luchtdoorlatend eikenhout wachtte in plaats van niet-ademend roestvrij staal. Erg veel ambitie om het eens buiten de regiogrenzen te proberen had de druif ook niet. Wijnmakers in het nabijgelegen Toro en Cigales gingen weleens met ’m aan de slag, maar tot groot gejuich leidde deze immigratie evenmin. 

Uiteindelijk zorgde het schier uitsterven van de druif voor een revival. Nadat door phylloxera, de vermaledijde druifluis die eind negentiende eeuw huishield in de Europese wijngaarden, bijna alle verdejo gesneuveld was, stapten de wijnbouwers in Rueda en masse over op de andere lokale held, de viuradruif. Belangrijkste eigenschap: minstens even saai als de verdejo, maar met een veel hogere opbrengst per hectare. En zo kabbelde de witte-wijnmakerij in Rueda de twintigste eeuw in. 

Tot nota bene een buitenstaander, Marqués de Riscal, een grote naam uit Rioja, in Rueda de ideale plek zag om ’moderner’ wit te produceren. In de jaren zeventig van de vorige eeuw al nam hij daarvoor de sauvignon blanc mee, een international die zich inderdaad prima op zijn gemak voelde in de relatieve koelte van de streek. Zijn frisse, pittige, levendige karakter zette Rueda in één klap op de wereldwijnkaart. Het is een druif die inmiddels dan ook een nadrukkelijke plek heeft verworven in de regio. In de schaduw van de spotlights kwam ook de verdejo weer tot bloei. De Riscal herontdekte de duizendjarige en ook andere wijnmakers maakten weer kennis. Vooral dankzij de nu voorhanden zijnde moderne wijnmaaktechnieken wisten zij de ooit fletse verdejo te verleiden tot een fantastische blanco. 

En zij doen dat nog steeds. Oogsten gebeurt in de vroege uurtjes, vaak nog in het donker, in de koelte van de nacht. Vaak gaan de plukkers met mijnwerkershelmen voorzien van een lamp, de wijngaarden in. De druiven worden verzameld in kleine plastic bakken, waardoor er minder kans bestaat op kneuzing en de boel al begint te gisten. En tijdens het vervoer wordt er een ‘deken’ van vloeibaar stikstof over de trossen gelegd om contact met zuurstof tot een minimum te beperken, een procedé dat ook tijdens het feitelijke wijn maken wordt voortgezet. 

Door dat frisse karakter is witte Rueda een geweldig voorjaars- en zomerwijn is. Maar de liefhebber doet zichzelf tekort om er niet ook in december van te genieten. Om te beginnen is het een heerlijke aperitief om zo de smaakpapillen even wakker te schudden over wat zo komen gaat. Zo combineren de wijnen geweldig bij sashimi, ceviche en bijvoorbeeld bij de zij-instromende forel met kruiden. Zijn het de gedoodverfde favorieten bij veel vegetarische gerechten.  Ook ‘de Thai’, een keuken die tegenwoordig ook door de thuiskok omarmd is, laat zich extra smaken met Rueda. En de op eikenhout opgevoede soorten vinden waardering bij varkensvlees en gerechten waarin bijvoorbeeld blauwe kaas en nootjes gebruikt. 

Ondanks het inmiddels wereldwijde succes is men in Rueda bepaald niet op zijn lauweren gaan rusten. Eind vorig jaar is er aangekondigd dat het classificatiesysteem op de schop gaat. Zo komen er een nieuwe oorsprongsbenaming voor premium wijnen, Gran Vino de Rueda, en voor wijnen uit bepaalde dorpen, Vino de Pueblo. Ook komt er een aparte duiding voor de traditionele, versterkte  op ‘flor’ gerijpte wijnen, Rueda Palido. Zoals het vroeger was...