Rode druif uit Lazio. Een variant heet cesanese comune, een betere cesanese di affile. Hij wordt waarschijnlijk al; rond 1600 genoemd in Toscane en bijna zeker in 1825 in Lazio. Dat klinkt vaag, maar je weet nooit zeker of de druif die de auteur toen zo noemde ook dezelfde is als die nu zo heet, tenzij dat blijkt uit de omschrijving of nuttige voetnoten. Nu is cesanese slechts nog in Lazio te vinden, waar een enkeling fijn rood en rosé maakt van de kleine 500 hectare die er mee beplant zijn. Dat klinkt veel, maar een beetje BORDEAUXchâteau haalt in z’n uppie al 100 hectare.