(Eigenlijk monastrell, oorspronkelijk Spaans, maar bekend onder z’n Franse naam.)
In de jaren twintig betaalden de handelshuizen van BOURGOGNE makkelijk honderd franc voor een vat Zuid-Franse GRENACHE van 14,5 procent alcohol, maar hooguit vijftig franc voor een vat SYRAH of MOURVÈDRE, want dat ging de 12,5 procent meestal niet te boven. En het was de Bourgondiërs om de ALCOHOL te doen. Zo’n scheut grenache bij je clos VOUGEOT of CHAMBERTIN deed wonderen. Iedereen in het arme ZUID-FRANKRIJK plantte grenache.
Zo zie je maar, de tijden veranderen ook wel ten goede. Rode bourgogne is voor het merendeel van vreemde smetten vrij, en in Zuid-Frankrijk gaat het ook voorspoedig. De wijnen worden er al jaren steeds beter. En ze waarderen hun eigen druiven. Vooral de mourvèdre. Niks mis met grenache, integendeel, maar geen wijnboer met ambitie die niet wat mourvèdre (bij)plant. Het is, met syrah, de druif om je CÔTES DU RHÔNE of LANGUEDOC wat op te krikken.
Mourvèdre vind je waar de badgasten zijn. Niet dat je nu in elke badplaats van PROVENCE de Middellandse Zeekust langs tot in ALICANTE mourvèdre vindt, maar net als de toeristen houdt deze druivensoort van zon en zee. Ze zitten elkaar dan ook wel eens in de weg. Prachtig, die wijngaarden met uitzicht op de Méditerranée. Prachtige plaats om te wonen ook, en zodoende zijn diverse wijngaarden in het Zuid-Franse Bandol, de beroemdste mourvèdre-appellation, bebouwd met zomerhuisjes in plaats van druiven.
Gelukkig dus maar dat mourvèdre bij wijnboeren inmiddels net zo geliefd is als zonnige stranden bij vakantiegangers, dus niet heel Bandol zal worden volgebouwd. Mourvèdre is een rijzende – en reizende – ster. In CALIFORNIË wil iedere modieuze producent een akker mourvèdre, en zelfs in SPANJE zelf wordt-ie eindelijk gewaardeerd.
Dat werd tijd. Want al is mourvèdre bekend onder z’n Franse naam, hij is bijna zeker Spaans van origine. Bíjna zeker: de aanwijzingen dat mourvèdre eeuwen geleden van Spanje naar Zuid-Frankrijk is gereisd en niet andersom, zijn wat vaag.
Er is een plaats Murviedro in de buurt van VALENCIA, vertelt de OXFORD. Murviedro – mourvèdre. En in Australië en Californië heet mourvèdre vanouds MATARO (tenminste, bij de producenten die de mourvèdremode nog niet hebben ontdekt; de eigentijdse gebruiker zet trots mourvèdre op het etiket) en kijk eens aan: Mataro is een plaats in de buurt van Barcelona.
In Spanje zelf echter noemen ze mourvèdre monastrell, of soms morrastel of morastell. Heel verwarrend, dat laatste, want de Fransen kennen ook een druif die ze morrastel noemen: de Spaanse GRACIANO.
Of ligt de waarheid letterlijk in het midden? Ik herinner me een artikel dat diplomatiek Catalaanse geboortegrond voor de mourvèdre suggereerde. Zowel (Noordoost-)Spaans als (Zuidoost-) Frans dus, hoewel de bewoners van Catalonië trots zullen zeggen dat het geen van beide is, want Catalaans.
Hoe dan ook, zelfs al was mourvèdre puur Spaans, ze hebben de druif daar niet in ere gehouden. Franse druivenkenners gingen halverwege de jaren tachtig naar Spanje om te kijken of die monastrell of mataro of hoe ze hem ook noemden, echt dezelfde was als de nieuwe belofte van Zuid-Frankrijk, mourvèdre. Ja dus. En er was nog veel van ook. Niet minder dan 100.000 hectare. Twintig keer zoveel als in Frankrijk toentertijd, al was men daar wel enthousiast aan het bijplanten.
Maar de Spanjaarden zagen er niets in. Van TEMPRANILLO (33.000 hectare) kun je rioja en dergelijke maken, en CABERNET SAUVIGNON verkoopt altijd wel, maar hoe breng je wijn van een onbekende druif uit een onbekend Spaans gebied op de markt?
Vijftien jaar later zijn JUMILLA, YECLA en Alicante nog steeds geen vermaarde appellations, maar er wordt wel aan gewerkt. Wie weet worden de wijnen ooit zo beroemd als bandol. Als ze het er niet eerst volbouwen met vakantiebungalows.