Matas Altas – Bodegas Cerron

door Job Seuren

Je moet wel extreem gepassioneerd en gedreven zijn, misschien zelfs een beetje dwaas, om compleet afgelegen in een gortdroog gebied tegen alle beter weten in elke dag snoeihard te werken in de overtuiging dat je daarmee een verschil gaat maken. Nou, een verschil maken, dat doen de broers Juanjo en Carlos Cerdán Garcia. Vraag een willekeurige Spaanse wijnmaker wie ze als huidige talenten van Spanje zien en gegarandeerd dat je hun naam hoort. Je zou de mannen wel wijngekkies noemen, hun hele wereld draait om wijn. Wat ze met hun eigen flessen verdienen geven ze uit aan wijnen van andere producenten om zoveel mogelijk kennis, ervaring en referentie op te doen. De nieuwe generatie die het authentieke Spanje laat zien op de beste wijze mogelijk. 

Op drie uur door dorre droogte rijden van Alicante ligt op 600 meter boven de zeespiegel wijngebied Jumilla. Een gebied dat vooral bekend staat om eenvoudige technisch correcte volsappige wijnen van monastrell (mourvèdre). Ondanks dat het niet zo bekend is als bijvoorbeeld Rioja, Ribera del Duero of Priorat is het met 27.000 hectaren een van de grootste appellaties van Spanje. Rioja telt er 66.000. Het gebrek aan bekendheid zit ‘m (is mijn interpretatie) vooral in het gebrek aan grote icoonwijnen. Pingus, Unico, El Pison of Ermita zijn Jumilla vreemd. Het zit in ieder geval niet in het gebrek aan terroir of authenticiteit. De reden waarom hier ondanks de droogte, gemiddeld zo’n 300 ml per jaar en de afgelopen jaren zo weinig dat er niet eens graan verbouwd kan worden, wel kwaliteitswijn gemaakt kan worden is de kalkrijke bodem.

Net zoals in Jerez komt hier een dikke laag kalk aan de oppervlakte die hier en daar echt spierwit kleurt. Die kalk werkt als een spons die het beetje regenwater dat er valt heel lang vasthoudt en gestaag afgeeft aan de planten. Daar komt bij dat de lokale monastrell en airén inmiddels veelal aangepast zijn aan het klimaat en dat er geïrrigeerd mag worden.

Irrigeren is voor de broers Cerdán Garcia echter uit den boze. Zij willen juist laten zien wat het gebied en de druivenstokken van nature te bieden hebben. Onder de namen Bodegas Cerrón en Stratum Wines maken ze pure terroirwijnen. Alle wijnen zijn biologisch gecertificeerd en de Stratum wijnen (Cerrón is deels gekocht fruit) zijn zowel biodynamisch als  allemaal van ongeënte wortelechte oude druivenstokken. Soms, zoals in het geval van de El Cerrico Airén, meer dan 100 jaar geleden aangeplant. Tot 20 jaar geleden stond Jumilla nog vol met wortelechte bushvines (gobelet gesnoeide planten), maar door de hoge arbeidsinspanning en -kosten, Europese subsidies en het risico op druifluis zijn die aantallen gedecimeerd en is er nog maar 1% op originele wortelstok. Zonde vinden zij en maken zich met bevriende buurman Casa Castillo sterk voor het herstel en behoud. Ook timmeren ze met hun topwijnen beiden aan de weg om de icoonwijnen van het gebied te worden.

Het bezoek aan de broers wordt een stuk uitgebreider dan verwacht. ’s Ochtends eerst een uitgebreide kennismaking in de kelder en het proeven van vatmonsters die op zichzelf al indruk maken. Heel zuiver en puur door keuze voor geen sulfiet tijdens vinificatie. De wijnen op fles zijn strak en gefocust. Tijdens de gemiddelde wijnopleiding leer je dat airén een neutraal nietszeggend druivenras is dat voor massadistillatie gebruikt wordt. En dan proef je de airéns van Matas Altas, wijnen van een compleet andere orde, van niveau met leven, complexiteit en lengte. Gegist en gerijpt op grote Stockinger foeders. Uniek. Airén is volgens de mannen niet neutraal maar sober, ingetogen en heeft tijd nodig. Valt alleszins mee, want de wijn toont zich nu al heerlijk. Dan een uitgebreide lunch gevolgd door een trip het land op. In de wijngaard gaat Juanjo helemaal los. Vol enthousiasme vertelt hij hoe hij het werk van opa voortzet, hoe vreselijk hij het vindt dat de buren irrigeren, hoe mooi de wijngaarden op 900 meter hoogte gelegen zijn midden in het natuurgebied en hoe fantastisch de oude ongeënte stokken zich gedragen in de ongenaakbare kalk en op de moederrots van kristal. ‘We don’t have to feed the vines, we have to feed the soil.’ Hij lijkt niet te stoppen, van de ene naar de andere wijngaard gaat de toer door tot 22:00 ’s avonds. Lokale planten, kruiden, dieren, hele ecosystemen worden besproken, over alles denken ze na en wordt meegenomen in de keuzes. Alle stroom komt uit zonne-energie en mest komt van de 800 geiten die ze houden (en die bovendien voor de melk van hun prijswinnende kaas zorgen). De kelder ligt diep genesteld in de heuvels om koelte van natuur te bewaren. Extra plus: zo wordt landschapsvervuiling voorkomen. Duidelijk is, deze mannen gaan niet over een nacht ijs.

Bij het diner ’s avonds geen eigen wijnen, maar blind wordt alles van hun helden en inspirators doorgeproefd. Chablis van Dauvissat, rosé van Pfifferling, Grenache van Joan d’Anguera, Chateau Chalon van Macle, Ganevat, Jamet, Chave, het enthousiasme is niet te stoppen. 

Fris en fruitig staan de mannen de volgende ochtend weer klaar. Sterker nog, als wij aan de koffie zitten in het dorp zijn zij al twee uur in de kelder bezig geweest. Onvermoeibaar. We gaan nog een keer op ons gemak alle wijnen doorproeven, we moeten immers toch echt goed weten wat we in het glas hebben gehad, waar we voor gekomen zijn.

Door Job Seuren
Lees hier meer van Job

De geproefde wijnen:

Bodegas Cerrón, Remordimiento Blanco 2023: Chardonnay in 1989 aangeplant op Kimmeridge bodem. Frisschone zuren met een zeer verteerbare 12% alcohol. Wit fruit, kruidig, sappig, opwekkend, gisting en rijping op diverse formaten Stockinger hout.

Stratum Wines (dus eigen wijngaarden, biodynamisch, ongeent), Matas Altas Viñas Viejas Blanco 2022. Voornamelijk airén met macabeo en allerlei anders lokaal obscuurs. Strak, kalkachtig, clean, zuiver, puur. Iets invloed van het hout hier wat voor wat meer vettigheid en mondgevoel (en positieve oxidatie) zorgt. Zuren zijn hoog, maar zacht en er is een opwekkende bittere toets in de afdronk.

Stratum Wines, El Cerrico 2021. Unieke wijn, airén in 1922 op zandbodem aangeplant. Wortelechte stokken, 1 enkele wijngaard. Gisting op hout, rijping zonder sulfiet (net als de andere wijnen overigens). Nauwelijks overgestoken tijdens vinificatie zorgt voor een coche-dury/roulot achtige rokerige reductie. Clean, strak, eerder lineair dan complex, mega lengte. Volgt in najaar.

Bodegas Cerrón, Remordimiento Tinto 2023, grenache en monastrell. Grenache is grenache tinto en niet de ‘doorgefokte’ tintorera. 50% whole bunch met steeltjes voor frisheid en grip, geplant in jaren ’70, ’80 en 2004. Monastrell komt van kalkbodem, ook 25 tot wel 50 jaar oude stokken. Sap, bessig, jeugdig, helder, transparant, peper, grip, lichtvoetig. Gisting warmer dan gemiddeld, maar wel gecontroleerd. Wijnen moeten droog zijn, maar niet te veel gisting aroma’s hebben, dus ook niet te koud.

De pyramide voor Stratum Wines wordt voorgesteld als volgt: Matas Altas is de village in Bourgogne, Yesares en Servil zijn de 1er crus en Calerda en El Cerrico grand cru.

Stratum Wines, Matas Altas 2022, fraai spel tussen pit en verleiding. Enerzijds rustiek, grip, nebbiolo achtig (een vergelijking die de broers zelf ook trekken), anderzijds romig, vriendelijk fuit en zacht. Chocola, specerijen als kaneel en kruidnagel, hartig, twijgjes, cranberry, framboos, kers.

Stratum Wines, La Servil 2022. Unieke wijngaard op 900 meter hoogte middenin natuurgebied. Koelte door wind en ochtend- ipv namiddagzon. Wortelechte monastrell aangeplant in 1954. Marginale 1500 stokken per hectare bushvines die slechts 1 tot 1,5 kilo druiven per druivenstok geven, dus net aan een fles wijn per stok. Kalkstenen toplaag op diepe moederrots van kristal en calciumcarbonaat. De geuren van tijm en lavendel in de wijngaard ruik je ook terug in de wijn. Rood fruit als framboos en cranberry, gedroogde pruimen ook, bittere chocola, maar ook levendig en charmant floraal. Volfruit, gelaagd, specerijen. Unieke wijn, eigenlijk te goedkoop.

Stratum Wines, Yesares 2022, vatmonster, Carlos vergelijkt het met Barolo uit Monforte, stoer en krachtig. Daarom ook nog niet op fles. Puur, diep, aards, donker fruit, rozemarijn, stoer, zwarte kersen, peper, chocola, tijd nodig. Hoekiger dan Servil, donkerder. 

Stratum Wines, La Calera del Escaramujo 2022, ook vatmonster. Grand cru van het stel. Specifieke oude kloon monastrell, bloemig, complex, diep en gelaagd. Pittige tannines.

(De meeste van deze wijn kun je terug vinden bij Anfors Imperial)