Ooit, in een verleden hier ver vandaan, schalde er een liedje door die thans ook al zo ouderwetse ether:
‘‘Cha, cha, cha, wat zullen we eten..?’ ‘Cha, cha, cha, wie zal dat weten? Wie is de man die mij dat zeggen kan? De groenteman! Cha, cha, cha!”
Het was de aankondigingstune voor ‘De Groenteman’ een dagelijkse radiorubriek van de AVRO waarin gedurende de jaren vijftig en zestig een zogenaamde groenteman een zogenaamde klant een tip gaf voor de groente-van-de-dag.
Nu lijkt het erop dat veel groenten eten iets van de laatste tijd is. Maar Nederland was, lang voordat vega of vegan een manier van leven werd, al een heus groenteland. Online is er een uitzending terug te zien van Andere Tijden uit 2015 met als thema ‘eten in de jaren zestig’. Daarin tref je sowieso een hoop leuke weetjes: negentig procent van alle Nederlanders had toen geen koelkast, tachtig procent ging nooit uit eten en verse champignons waren onbekend. Dat waren nog eens tijden…
In die aflevering dreunen de geïnterviewden overigens moeiteloos ook een aantal componenten uit de ijzeren driehoek aardappelen-groenten-vlees op, waarin de nadruk toen ook al echt op groenten lag. Rode kool, kapucijners, andijvie, hutspot en bloemkool met ‘witte saus’ passeerden de revue. De KNLTB, de Koninklijke Nederlandse Land- en Tuinbouw Bond, was er tevreden mee, want die sponsorde De Groenteman.
Enfin, het lijkt erop dat al die vroege radio-inspanningen in vruchtbare aarde zijn gevallen. Inmiddels wordt ruim 80 procent van de groenten bij de avondmaaltijd gegeten maar de trend zal je vast niet ontgaan zijn dat ze ook op andere momenten van de dag worden gegeten. Als salades, als broodbeleg (het ultieme voorbeeld: het broodje gezond), in wraps, taco’s en tortilla’s en in de soep. En denk ook eens aan avocado’s, auberginedip (artiestennaam baba ganoush) en al die groententussendoortjes die de supermarkten nu zelfs kant en klaar aanbieden: snoepgroenten komkommer, snoepgroenten tomaat en snackworteltjes. ‘Leuk en heerlijk om een kleurrijke borrelplank mee te maken’ adverteerde een grootgrutter onlangs.
‘Vooral ook doorgaan met adverteren’ lijkt overigens het devies. Want al worden groenten hier steeds vaker en meer gegeten, ten opzichte van de andere landen in Europa hebben we nog wel een inhaalslag te maken. Want ondanks die toch zo fraai ogende cijfers bungelen we toch nog een beetje onderaan als het om onze groenteconsumptie gaat. Of misschien moet ‘De Groenteman’ maar weer terug op de radio. Of beter misschien: als podcast…
Hoe dan ook, bij De Grote Hamersma ontstaat er altijd een Pavlovreactie als er iets op het bord verschijnt: ‘Wat drinken we erbij?’ En daarbij doelen we in dit geval dan niet op een bijbehorend vruchtensapje. Of het moet van vergiste druiven zijn. Laten we het zodoende over Rueda hebben (hier ook link naar het artikel over de regio dat we al eerder hebben gepubliceerd), de thuisregio van de o zo populaire verdejodruif. Wie kent ‘m niet? Serveer je een lekker kraakvers en knisperend exemplaar dan springen zo’n beetje alle seinen op groenten. Dat zijn er teveel om allemaal op te noemen maar laten we een poging wagen. Het water zal je waarschijnlijk in de mond lopen maar een verdejo is toch voor de hand liggender.
Zo vormt verdejo een gouden combi met ons Limburgse goud, de asperge. En de groene versie van deze groentestengel is dan evenmin te versmaden. Ook aardappels hebben graag dit Spaanse wit als tafelgenoot, vooral als ze zich vermomd hebben als salade. Gouden tip: maak dan je dressing door deels azijn en deels een scheutje van de verdejo te gebruiken die je ook drinkt. Dat zorgt ervoor dat de azijnzuren wat milder worden en de verdejo in de dressing vervolgens ook een heerlijk ‘bruggetje’ slaat met de wijn in je glas. Overigens is het een ‘trucje’ dat je evenzeer kunt toepassen voor de dressing van een salade met tomaten en/of groene paprika en peterselie. Nu we toch nog een beetje in de saushoek zitten, zoek niet verder als je zo’n smeuïge, geurige , groenkruidige salsa verde maakt. Handig ezelsbruggetje: salsa verde-jo. En ter geruststelling: wijn en salsa swingen net zo soepel als deze kip, wit vlees, vis of - natuurlijk - groenten begeleidt.
Nog meer vaste waar op het bord? Het zal je ondertussen niet verbazen dat verdejo ook dol is op groententaart. Of, om het wat meer in Spaanse sferen te houden, de trots van Rueda ziet ook graag een vegetarische paella dan wel een gazpacho op tafel. En keren we weer terug in Nederland dan hoeven we ook geen honger en dorst te lijden. Verse tuinbonen, knapperige venkel, sappige prei, fijne andijvie, kraakverse spinazie…Cha cha cha, dat wordt nog moeilijk kiezen.
Maar gelukkig niet wat de bijpassende wijn betreft.
GA DIRECT NAAR
ALLE GOEDSCORENDE VERDEJO WIJNEN UIT DE RUEDA
IN DE GROTE HAMERSMA