PX. Pedro ximénez, ook wel bekend als de ‘sherrydruif’. Krijg er een enorm déjà-vu-gevoel van. Of moet ik zeggen ‘déjà bu’? 

Even terug in de tijd. In de jaren zeventig was Nederland na het Verenigd Koninkrijk de tweede afzetmarkt van sherry. In de jaren tachtig waren we zelfs het grootste sherry-consumerende land ter wereld. Met dank aan Albert Heijn overigens. Door vooral de halfzoete (medium dry) variant tegen stuntprijzen aan te bieden. Maar ook elders vond de trots uit Andalusië gretig aftrek. Bij de zogeheten vinotheken, wijnwinkels waar zelf getapt kon worden, was sherry de meest verkochte soort. Amsterdam kende op het drukke Spui zelfs de Sherry Bodega.

Wat ik mij van toen kan herinneren is dat sherry vooral een damesdrank was. Ik hoorde onze buurvrouwen reppen over ‘het sherry-uurtje’. En daarmee wachtten zij overigens niet tot de vijf in de klok zat. In plaats van samen koffie te drinken werden er ’s ochtends gezellig al wat glaasjes weggetikt. Al doende werd dan ook meteen een toen buitengewoon geliefde vorm van afvallen doorgenomen, het sherry-dieet. Een kuur die voorschreef dat iedere maaltijd met twee glazen sherry weggespoeld diende te worden.

Toen dankte dit dieet zijn populariteit mede aan een andere fanatieke ambassadrice, de toenmalige koningin Juliana. En om te zorgen dat de gebruikersgroep niet al te snel op een droogje kwam te staan, was de oorkruik van twee liter in die jaren een buitengewoon gewenste verpakkingsvorm. Ook ik heb mijn moeder daarmee zien slepen. De stiekem proevende puber in mij vroeg zich overigens wel af waarom zij lampenolie dronk. Wellicht heeft die kwalijke kwaliteit van vooral de halfzoete budgetuitvoeringen ertoe bijgedragen dat begin jaren negentig de dorst naar sherry leek opgedroogd.

De afgelopen dertig jaar zijn er door het overkoepelende orgaan Vinos de Jerez en de producenten verwoede pogingen ondernomen om de boel weer op gang te krijgen. Er werd reclame gemaakt op tv en in de bioscoop. Flesvormen werden gemoderniseerd om zo een nieuwe, jonge gebruikersgroep aan te spreken. Er werd besloten om niet meer het beladen woord ‘sherry’ te gebruiken maar ‘vino de Jerez’. Sherry moest wijn worden.

En om het aan zijn nieuwe rol te laten wennen diende het de traditionele aperitieffunctie te verruilen voor een vaste plek aan de eettafel. Om een en ander te realiseren koos Vinos de Jerez een jaar of vijftien geleden voor een top-downbenadering door de Copa Jerez in het leven roepen, een wedstrijd waarbij sommeliers en koks van gereputeerde restaurants werden aangemoedigd om de spannendste sherry-spijscombinaties te maken. Lang verhaal kort: dat is geen doorslaand succes geworden. In plaats van hoofdrol vervult de px nu vaak de rol van hulpdruif. Ooit trof ik 'm nog eens in combinatie met sémillon in een Chileense budgetwijn die Appie toen ook voerde. 

En thans heb ik 'm uit het Argentijnse. Van een wijnhuis dat duurzaamheid hoog heeft zitten, het zelf ook hogerop zoekt (wijngaarden op rond de 1000 meter) en een hoge kwaliteit nastreeft. En dat is met deze PX gelukt. Levert wit op met de x-factor. Gedroogde abrikoos en goudrenet. Witlofbitters. Zoetziltigheid. Een blossende ronding. Een manzanillazweem, opdat we wel weten waar de druif zijn roots kent. Straf marcherende zuren. Witte pepers. En een verademing na al die plichtmatige chardonnays uit dei contreien.