Job Seuren: Over de waarde van wijnscores

“Heb je het al gehoord? Galloni heeft compleet afgerekend met ‘…’.” Deze zin heb ik inmiddels vaak gehoord. Galloni mag je overigens vervangen door Parker, Jancis, Atkin, noem ze maar op. Op de stippeltjes kun je willekeurig een, vaak beroemde, wijnproducent invullen. Parker heeft zijn boedeltje verkocht, maar wijnschrijvers zijn nog altijd ontzettend belangrijk voor de populariteit. Het zette me deze zomer aan het denken, wat willen we daar eigenlijk mee? Wat is de toegevoegde waarde, vooral als het vrij negatief is? En waarom zou je als consument jezelf laten overtuigen dat je bijvoorbeeld je favoriete producent niet zou kopen?

Het is gek mezelf deze vragen te stellen en dat te doen op een plek waar ik net zo hard mee doe aan deze puntentelling. Voor team De Grote Hamersma proef ik namelijk ook wijnen voor cijfers. Dat gaat een beetje zo: Ik proef een wijn, proef nog eens, soms dagje later nog een keer, zoek naar achtergrondinformatie en vel een oordeel. Waanzinnig mooi, maar ook erg duur: 9+. Prima, maar super voor het geld: 8,5/9-. Prima, maar er is veel beter in deze prijsklasse: 8- of niet eens beschrijven. 

Zeker als je er achtergrondinformatie bij krijgt snap ik de toegevoegde waarde van recensies weldegelijk. In een wereld waar de wijnschappen uitpuilen, de importeurs over elkaar heen vallen en de aanbiedingen je om de oren vliegen is het handig dat iemand (wiens smaak je vertrouwt) al een kleine voorselectie heeft gedaan. Dat die je influistert waar je op moet letten, wat de nieuwe ontwikkelingen en ontdekkingen zijn. Of juist de klassiekers die je moet kopen. Vooropgesteld: alle wijn die we bij De Grote Hamersma beoordelen staan we achter. 

Ook op internationale schaal gaat dit op. Schrijvers die voor Parker, Wine Spectator of Vinous wijnen beoordelen zijn vaak maanden per jaar in een gebied als Bourgogne, Bordeaux, Toscane of Piemonte. Ze leven, eten en drinken om elke uithoek uit te spitten, elke producent te bezoeken en een goed beeld van het gebied en de wijnen te krijgen. Ze doen de ontdekkingen die gelezen worden door importeurs die ze op hun beurt al dan niet opnemen in hun assortiment. Daar profiteert iedereen van, van producent tot importeur tot consument. Als een wijn dan niet bevalt is dat wel zo transparant dat ook op te schrijven al zal dat niet door iedereen gewaardeerd worden, de producent voorop. Voorbeeld is de Barolo Villero 2018 van Brovia die door Galloni als ‘hol’ wordt beschreven na meermaals proeven. Zo direct dat het pijnlijk is en bijna persoonlijk lijkt. Tegelijkertijd sprak ik meerdere wijnmakers die lovend zijn over de 2018 wijnen van Brovia, dus naar wie moet ik luisteren? De schrijver kan je maken, maar kan je net zo hard breken.

Waar ik vooral moeite mee heb is als er alleen maar naar de hoogste scores gekeken wordt om wijn te kopen. Wijnmakers hebben een bepaalde stijl (net als importeurs trouwens en vaak ook sommeliers). Het ene jaar lukt het net wat beter dan het andere en smaken ontwikkelen, maar vaak is de stijl van de wijn consistent. Als dat je smaak is zou je toch daarvoor moeten kiezen en niet alleen als deze met 95+ beoordeeld is? Wat heb je bovendien aan een wijnkast die gevuld is met de best beoordeelde wijnen, maar waar de diversiteit aan stijlen zo uiteen loopt dat je de helft eigenlijk niet lekker vindt? Om dezelfde reden ga ik steeds minder vaak naar proeverijen waar tientallen jaargangen van dezelfde wijn wordt neergezet. Resultaat is dat jaren vergeleken worden en dan de iets minder geslaagde jaren in een kwaad daglicht komen te staan. Dat terwijl, als de stijl van je producent je bevalt, je ook van die wijn enorm genoten zou hebben wanneer deze op zichzelf had gestaan tijdens een diner of bij de film. 

Kleinschalige wijnmakers die het hele jaar ploeteren krijgen 1x de kans een mooie wijn af te leveren en maken elk jaar wijn in een bepaalde stijl. Daar kun je ze toch niet op afrekenen als een schrijver ze net niet die ultieme score geeft? Als er een keer een jaar tegen valt is de wijn nog niet afgeschreven, maar gewoon niet het allerhoogste niveau als in andere jaren. Er valt dan nog steeds voldoende interessants te beleven. 

Ik heb geen eenduidig antwoord. Misschien moeten we naar een ander beoordelingssysteem? Een sterrensysteem, ik zeg maar wat. Of beoordeel je producenten en hang je de wijnen eronder? Belangrijk is dat je weet wat je koopt, dat je de achtergrondinformatie kent en de stijl begrijpt. Die informatie communiceren is de belangrijkste rol van een wijnjournalist denk ik. Ik heb minder met de stijl van de journalisten van Parker, dus trek me minder aan van de scores, maar door hun begeleidende teksten begrijp ik wel wat ik van een wijn moet verwachten. Jancis geeft die beschrijvingen bijvoorbeeld minder of niet, dan wordt het voor mij lastig. In mijn notities probeer ik woorden te gebruiken die een stijl omschrijven. Krachtig, compact, elegant, finesse, opulent, overdadig fruit, houtrijping, dat soort dingen. Ik hoop dat dat voor de lezers houvast geeft. Maakt veel meer uit dan dat halve cijfer meer of minder.

Ik dronk vorige week een 2014 Barolo van Brovia. Goed jaar? Nee. Ultieme wijn? Absoluut niet. Genoten? 100%, het is een stijl die me aanspreekt. Misschien zijn er schoonheidsfoutjes en liet deze wijn niet het mooiste van Brovia zien, maar ik heb ook wel eens puistjes en ben bij het wakker worden ook niet op mijn best. Hoort erbij. Maakt me geen slecht mens en het moeilijke jaar maakt dit geen slechte wijn. Mijn oordeel: dikke 9. Maar daar heb je niks aan als je niet van Brovia houdt.

Job Seuren

bekijk hier alle artikelen van Job