Niels van Laatum: De groene sprong voorwaarts

Een heel eind beneden, ergens onderaan ons bolletje, maken ze ook al jaren wijn. Precies, Down Under. Da’s niet eens makkelijk daar, overigens. Warmte, droogte, bosbranden, overstromingen ook - niet gek dat het slechts op enkele plekken kan in dat enorme bijna-continent. En dan nog blijft het een uitdaging.

Australië stond decennialang vooral bekend om zijn goedkope chardonnay, plonk die met name Britse dames in grote hoeveelheden wegtikten, en zijn zwaargewichten uit de rode hoek: shiraz waarvan je na een glas of twee in slaap sukkelde.

Ik had de mazzel om daar weinig last van te hebben. Toen ik zelf in Australië was - eind vorige eeuw - was ik fervent bierdrinker. ‘Ice beer’ was toen trending. Met die temperaturen, heerlijk. Maar aandacht voor wijn was er voor mij nog niet bij. Dat is later allemaal goed gekomen, ook via een heel aantal Australische supermarktwijnen.

Tja.

Hoezeer de focus van de gemiddelde Aussie wijnmaker ook op kwantiteit lag, ook toen zaten daar al positieve uitzonderingen tussen. En die komen er meer en meer, denk ik te merken. Niet alleen gaat de kwaliteit omhoog, ook de aandacht voor duurzaamheid en zorg voor de natuur nemen toe.

Ik las onlangs het boek You Had Me At Pét-Nat, van de Amerikaanse wijnschrijfster Rachel Signer die haar liefde vond in Australië, qua man en qua wijn. Natuurwijn om precies te zijn. Dat daar wijn met minimale ingrepen gemaakt werd wist ik wel, maar ik had me er simpelweg weinig bij voorgesteld. Na het lezen van haar memoires wilde (moest!) ik hun wijnen toch eens proeven. Na enig zoeken lukte het me ze via Denemarken mijn kant op te krijgen. Guess what? Geweldig spul dat ook nog eens uitstekend blijkt te kunnen reizen. Maar ja, het blijft nichewerk - natuurwijn. Er is weinig van, soms lastig aan te komen en relatief kostbaar. En dus blijven de inspanningen van deze natuurwijnmakers - overigens met de beste bedoelingen - marginaal op de schaal der dingen.

Er is meer. In New South Wales wordt geëxperimenteerd met biologische oplossingen voor schadelijke insecten, zoals de lichtbruine appelmot. Geoff Gurr, professor in de toegepaste ecologie, bestrijdt deze met een parasitaire wesp als alternatief voor chemische middelen. Daarbij kijkt hij ook of het verschil maakt of je tussen de wijnranken bloeiende planten laat groeien of gewoon gras. Een onderzoek dat zeker nog enkele jaren duurt. Baanbrekend? Niet echt. Maar er gebeurt iets en daar gaat het om.

Ook de grote jongens doen duurzaam. Zo is er Accolade, een van de grotere wijnmultinationals. Doen 27 miljoen dozen per jaar, verkopen die in 132 landen, via 45 wijnmerken. Ja, dan zet het groene zoden aan de dijk als je duurzaam opschaalt. Hun meest recente claim-to-fame: een platte kunststof wijnfles die sinds december 2021 vanuit wijnhuis Banrock Station succesvol richting (vooral) het VK gaat. De inhoud is gelijk aan een standaard fles maar het model laat zich een stuk praktischer vervoeren, is lichter en er komt geen glas aan te pas. Want wat blijkt, de productie en het transport van glas is zo vervuilend dat zelfs plastic een beter alternatief is! Zeker in bulk maakt dat een groot verschil. ‘That’s the right thing to do’, vertelt Lucy Clements, hun Australische woordvoerster, overtuigend. ‘Groen denken is voor ons niet meer dan logisch. Met dit soort vernieuwingen en bijvoorbeeld zonnepanelen werken we aan een energieneutrale onderneming. Zodat we duurzaam én winstgevend kunnen zijn.’ Dat dan weer wel.

Elke druppel telt, is het credo op hun website. Al zes miljoen dollar doneerden ze in de afgelopen 20 jaar aan meerdere internationale natuurbeschermingsprojecten. Ga dan maar na wat er per jaar omgezet wordt als je je dit soort bedragen aan duurzame initiatieven buiten je eigen organisatie kunt permitteren. Behalve de kunststof flessen is een tweede actueel project het planten van 100 duizend inheemse bomen en struiken in Australië. Per jaar. Wow.

Het algemene gevoel in Australië is dat ze achterlopen ten opzichte van Europa, als het gaat om groene initiatieven. Een gevoel dat daarom nu juist voor extra inspanningen zorgt. En wel zo dat ze die achterstand in de komende tien jaar ruimschoots denken te gaan goedmaken. Zeg ik nu alvast: good on ya, mate!

Er waait een nieuwe wind bij de grootgrutters in de wijnindustrie. Bij Accolade, maar ook bij het Chileense Viña Concha Y Toro bijvoorbeeld. Kom ik wellicht een andere keer op terug. Of je leest het in één van de wekelijkse nieuwsberichten onder de naam: Groenvoorziening.

Of groen (lees: biologisch) ook altijd beter, gezonder, of lekkerder is? Het getuigt allereerst van respect voor de leefomgeving. Gezonder, daar zijn de geleerden het nog niet helemaal over eens. Maar wordt deze wijn met hart en ziel uitgevoerd dan heb je zomaar wat heerlijks te pakken. Dus kies bewust, drink rustig en schenk voorzichtig. Want inderdaad: elke druppel telt.

Niels van Laatum

Bekijk hier alle artikelen van Niels